9 sposobów Matki Aptekarki jak sobie radzić z suchym kaszlem u dziecka.

Nie macie czasem wrażenia, że Wasze dzieci kaszlą bez przerwy? Niby wyjdą z jednej choroby, nie minie kilka dni i znowu powtórka z rozrywki. Jeśli znasz to z autopsji, ten wpis jest zdecydowanie dla Ciebie. Co zrobić, gdy dziecko kaszle? Czy kaszel zawsze oznacza chorobę? Jak pozbyć się go w jeden, góra dwa dni? Na te i inne pytania odpowie Matka Aptekarka.

Co to jest kaszel?

Kaszel to nic innego jak reakcja obronna organizmu, wywołana przez podrażnienie błony śluzowej. Jest to bardzo ważny odruch, gdyż dzięki niemu nasz układ oddechowy może się oczyścić z:

• ciała obcego (okruszki chleba, ciastek), które przez przypadek wpadło nie tam gdzie trzeba,
• zalegającej wydzieliny (tzw. kaszel mokry),
• chorobotwórczych bakterii, wirusów, grzybów,
• szkodliwych związków chemicznych, metali ciężkich czy pyłków, wdychanych razem z powietrzem.

U noworodków najczęstszą przyczyną kaszlu przewlekłego są wrodzone schorzenia, takie jak refluks żołądkowo-przełykowy, tzw. zespół nieruchomych rzęsek albo mukowiscydoza. U starszych niemowląt i dzieci będą to już czynniki nabyte – zakrztuszenie (np. jedzeniem), zakażenia wirusowe lub bakteryjne, astma oskrzelowa czy dym papierosowy.

Co istotne, kaszel sam w sobie nie jest chorobą, tylko objawem. Czego? Najczęściej infekcji lub alergii (gdy występuje również duszność). Zwykle towarzyszy mu katar (działa drażniąco, gdyż spływa po gardle). Aby skutecznie leczyć kaszel, koniecznie trzeba rozpoznać jego rodzaj. 

Kaszel „suchy”

Kaszel suchy to inaczej kaszel bezproduktywny. Charakteryzuje się brakiem zalegającej wydzieliny w drogach oddechowych. Mówiąc kolokwialnie „nic się nie odrywa” lub „kaszel z gardła”. Najczęściej jest męczący i uporczywy. Powoduje ataki duszącego kaszlu oraz permanentne łaskotanie głęboko w gardle. Nocą bardzo utrudnia zaśnięcie i może przerywać spokojny sen.

Z reguły mówi się, że jest pierwszym etapem infekcji, a po kilku dniach zmienia się w kaszel mokry.

Kaszel suchy może utrzymywać się nawet do 4-8 tygodni po wyleczeniu. Jest to spowodowane podrażnieniem błony śluzowej górnych dróg oddechowych oraz drażnieniem zakończeń nerwowych, znajdujących się w śluzówce. Takie dziecko nie zaraża już innych, ma jedynie dyskomfort.

Istnieją pewne sytuacje, w których kaszel się wręcz nasila, np.:

• przy dużych różnicach temperatur – jesienią / zimą dziecko wchodzi z dworu do ciepłego pomieszczenia (mieszkanie, sklep, przedszkole)
• gdy zmieniamy pozycję ze stojącej na leżącą – jak to mówią rodzice „w dzień dziecko nie kaszle, za to jak się położy to bardzo”

Czy powinno się hamować suchy kaszel?

I tak i nie. Wszystko zależy od tego jak intensywny jest kaszel oraz czy jest to początek choroby czy pozostałość po jej wyleczeniu.

1. NIE. Na początku infekcji nie powinno się go hamować – może to opóźniać przejście w fazę kaszlu mokrego, co w konsekwencji przedłuży czas choroby.
2. TAK. Gdy kaszel jest bardzo męczący, np. nocne ataki kaszlu uniemożliwiające dziecku spokojny sen, należy podać wieczorem syrop przeciwkaszlowy.
3. TAK. W przypadku, gdy suchy kaszel jest pozostałością po chorobie i jest on bardzo uciążliwy, również można stosować preparaty przeciwkaszlowe.

Co dla dzieci na suchy kaszel?

1. nawilżanie, nawilżanie i jeszcze raz nawilżanie

• dużo wody

Bardzo ważne jest to, aby dziecko w czasie infekcji z suchym kaszlem piło dużo wody. Nawilża się w ten sposób podrażnioną i przesuszoną błonę śluzową gardła. Ponadto następuje oczyszczanie organizmu ze szkodliwych drobnoustrojów (np. wirusów) wydalanych przez nerki.

O tym ile minimum płynów dziennie powinno pić dziecko przeczytasz TUTAJ.

• nawilżanie powietrza

Suche i zbyt ciepłe powietrze jakie panuje w mieszkaniu wysusza błony śluzowe nosa, gardła i oczu. Powoduje to obrzęk oraz drażnienie o którym najczęściej mówimy: „drapie mnie w gardle”, „mam zapchany nos” lub „moje zdrowe dziecko kaszle tylko w nocy”. Powieś wtedy mokre ręczniki na ciepłym kaloryferze lub zainwestuj w nawilżacz powietrza.

• inhalacje

Jak wiecie jestem fanką inhalacji. Jest to świetny sposób na nawilżenie dróg oddechowych. Sól fizjologiczną (0,9% NaCl) można stosować u wszystkich osób – noworodków, niemowląt, dzieci, kobiet w ciąży, mam karmiących piersią czy osób starszych.

Największym plusem jest to, że inhalacje nie mają właściwie żadnych działań niepożądanych, nie wchodzą też w interakcje z innymi lekami. Jedynie sól hipertoniczna (np. Nebu-dose hipertonic) może [choć nie musi] spowodować nadreaktywność oskrzeli, więc dobrze by było, aby za pierwszym razem to właśnie pediatra zalecił Wam takie inhalacje. Więcej o inhalacjach możesz przeczytać TUTAJ i TUTAJ.

Pamiętajcie jednak, że inhalacje z soli działają wspomagająco. Same NIE leczą infekcji.

2. prawoślaz, babka lancetowata, porost islandzki

De facto nie działają one przeciwkaszlowo (ani wykrztuśnie), jednak powlekanie, łagodzenie oraz regenerowanie błony śluzowej jamy ustnej i gardła sprawia, że zmniejsza się częstotliwość kaszlu. Są to preparaty tzw. pierwszego rzutu. Występują w aptece m.in. w postaci syropów, tabletek do ssania oraz sprayu. 

*Syrop islandzki, według producenta zalecany jest dla dzieci po 1. r.ż. Zdarza się jednak, że pediatrzy przepisują go młodszym dzieciom. UWAGA!!! ma miętowy smak. Zawiera sorbitol i fruktozę.

*Syrop prawoślazowy zawiera nie więcej niż 1% etanolu, według producenta jest zalecany dla dzieci od lat 3. Jednak w praktyce, pediatrzy przepisują go również zdecydowanie młodszym dzieciom. Zawiera 64% sacharozy.

*Syrop z babki lancetowatej (Sirupus Plantaginis) zawiera nie więcej niż 3,8% etanolu, według producenta zalecany jest dla dzieci od lat 6. Zawiera sacharozę.

*pastylki do ssania, w zależności od producenta, przeznaczone dla większych dzieci, od 4-6 roku życia.

3. glicerol

Na przykład w syropie PetitDrill – łagodzi podrażnienia gardła związane z suchym kaszlem, przeznaczony dla maluchów od 6. miesiąca życia. Zawiera maltitol (substancja słodząca) oraz benzoesan sodu (konserwant).

4. syropy na miodzie

M.in. GrinTuss Pediatric (zawiera też cukier trzcinowy) czy Solbaby Tussi – stosowane zarówno w suchym jak i mokrym kaszlu. Ochraniają, łagodzą i powlekają błonę śluzową gardła. Nie są zalecane dla dzieci poniżej 1. r.ż., ze względu na zawartość miodu, który jest silnym alergenem.

5. butamiratu cytrynian

Należy do grupy nieopioidowych leków przeciwkaszlowych. Hamuje odruch kaszlu na około 6 godzin. Występuje w postaci kropli doustnych (dla niemowląt po 2. m.ż.) oraz syropów (dla dzieci od 2-3 r.ż.). Zdecydowanie nie stosuj go w I trymestrze ciąży. Należy skonsultować z pediatrą przed pierwszym podaniem dziecku.

6. lewodropropizyna

Działa obwodowo na oskrzela – znosi skurcz oskrzeli oraz działa przeciwhistaminowo. Wskazaniem do jej stosowania jest objawowe leczenie kaszlu. Występuje w postaci syropu. Może być stosowany u dzieci od 2.r.ż. Zdecydowanie zalecam konsultację z pediatrą przed pierwszym podaniem leku. Odstępy pomiędzy kolejnymi dawkami powinny wynosić nie mniej niż 6 godzin. Nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży oraz osoby z obfitą wydzieliną oskrzelową i zaburzeniami czynności rzęsek nabłonka oskrzelowego.

7. dekstrometorfanu bromowodorek

Jest to pochodna morfiny, działająca na ośrodkowy układ nerwowy. Jest silniejszy niż butamiratu cytrynian. Zwykle wchodzi w skład preparatów złożonych, np. z dekspantenolem lub lipą. Część leków wydawana jest z przepisu lekarza (na receptę), inne są ogólnodostępne (OTC). Przeznaczony dla dzieci dopiero od 6.r.ż. Niedozwolony dla kobiet w ciąży. Mamy karmiące piersią mogą stosować go doraźnie. Może powodować działania niepożądane, dlatego u dzieci powinien być stosowany tylko w razie zalecenia pediatry.

Wyjątek!!! jedyny preparat na rynku z dekstrometorfanem od 2. r.ż.

8. kodeiny fosforan

Jest to pochodna morfiny, działająca na ośrodkowy układ nerwowy. Zdecydowanie przeznaczony dla osób powyżej 12 r.ż.  Niedozwolony dla kobiet w ciąży i matek karmiących, gdyż przenika do mleka.

Z przepisu lekarza…

9. Leki przeciwhistaminowe I generacji stosowane są głównie w alergii i astmie, ale nie tylko. W przypadku suchego kaszlu, lekarze często przepisują je w celu zmniejszenia stanu zapalnego. W konsekwencji prowadzi to do złagodzenia ataków kaszlu. Jednak o tym, który lek przeciwalergiczny wybrać i czy w ogóle, decyduje pediatra i przepisuje wtedy odpowiedni produkt na recepcie.

Podsumowując

Jak widzisz, możliwości walki z suchym kaszlem jest wiele. Opisałam je w nieprzypadkowej kolejności. Zdecydowanie polecam próbować w pierwszej kolejności te z góry listy. Preparaty zawierające silne substancje (dekstrometorfan, kodeina) zastosowałabym u dziecka poniżej 12. r.ż. w ostateczności, wtedy kiedy wszystkie inne metody zawiodły no i tylko po konsultacji z pediatrą.

Niestety, gdy pojawi się kaszel, nie da się go pozbyć w jeden czy dwa dni. Zwykle trwa on minimum 5-7 dni. A co jeśli ciągnie się i ciągnie i ciągnie? Przewlekły suchy kaszel może być objawem alergii (np. pokarmowej, na pyłki, roztocza czy pleśń), astmy czy zapalenia zatok. Najlepiej wtedy udać się ponownie do pediatry.

Jeśli nie chcesz kupować roślinnych syropów z apteki, masz też inną możliwość. Preparaty z domowej spiżarni, np. z prawoślazu, babki lancetowatej, dziewanny, sosny, lnu czy miodu, możesz wykonać sama (chyba że uśmiechniesz się ładnie do mamy, babci bądź sąsiadki, które zrobią to za Ciebie 😉 ). Produkty te nie będą zawierały wtedy zbędnych składników (np. syrop glukozowo-fruktozowy, benzoesan sodu), ale ich przydatność do spożycia będzie z pewnością krótsza.

Na koniec pamiętaj! Gdy niemowlę lub małe dziecko zaczyna kaszleć, najlepiej udać się do pediatry, żeby zbadał, osłuchał i sprawdził czy nie ma poważniejszej infekcji np. zapalenia oskrzeli bądź płuc. Ze starszakami można się wstrzymać parę dni, ale jeśli w tym czasie kaszel się nasila skonsultuj to z pediatrą. Tak samo, gdy pojawią się kolejne objawy, np. gorączka – wtedy najpóźniej trzeciego dnia powinniście znaleźć się w przychodni.

PS. Dym papierosowy może być przyczyną przewlekłego kaszlu u dzieci. I nie ma tu znaczenia, że rodzic czy inna osoba opiekująca się dzieckiem, nie pali w obecności nieletnich. Człowiek palący cały jest przesiąknięty dymem papierosowym (choć najczęściej tego po prostu nie czuje), a każda komórka jego organizmu jest pełna toksyn. Szkodliwe składniki znajdują się w wydychanym powietrzu oraz wydzielane są przez skórę.

Jeśli zgadzasz się na stały kontakt dziecka z osobami palącymi,

ŚWIADOMIE trujesz swoje dzieci!

Aha, zapomniałabym… Kaszlące dziecko, które nie gorączkuje spokojnie może wychodzić na spacery 🙂

Enjoy!

Ana

PS. syropy homeopatyczne o działaniu „przeciwkaszlowym”

• Drosetux (zawiera 84% sacharozy, etanol oraz konserwant – benzoesan sodu). U dzieci do lat 6 dawkowanie zaleca lekarz.
• Stodal (zawiera 75% sacharozy, 1,74% etanolu oraz konserwant – benzoesan sodu). U dzieci do lat 6 dawkowanie zaleca lekarz.

Opisuję te dwa preparaty na Waszą prośbę, jednak ja sama ich nie polecam. Dlaczego? Z dwóch powodów:

• Homeopatia to niekonwencjonalna forma medycyny, która nie opiera się na Evidence-based medicine, czyli medycynie opartej na dowodach naukowych, badaniach, faktach. Brak jakichkolwiek dowodów na potwierdzenie prozdrowotnych właściwości stosowanych rozcieńczeń.
• Nie widzę tu w składzie substancji przeciwkaszlowej. Moim zdaniem producent wprowadza pacjentów w błąd. To jest po prostu mieszanina góry cukru + wody z etanolem + konserwantu. Zdecydowanie lepiej wybrać każdy inny syrop.

A.

Jeśli chcesz przeczytać na temat mokrego kaszlu, kliknij poniżej:

Sprawdzone sposoby Matki Aptekarki na kaszel mokry u dzieci i niemowląt

zdjęcie główne pochodzie ze strony <a href=’https://pl.freepik.com/zdjecia/dzieci’>Dzieci zdjęcie utworzone przez freepik – pl.freepik.com</a>