Ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ) u dzieci

Ostre Zapalenie Ucha Środkowego (OZUŚ) to niestety częsty gość w naszym domu. O ile Tosia na szczęście już „wyrosła” z tej choroby, o tyle Michalina co rusz się z nią zmaga.

Miśka od 6. miesiąca życia, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowo-wczesnowiosennym boryka się z zapaleniem ucha. Niestety już kilkanaście razy była z tego powodu leczona ibuprofenem oraz antybiotykami doustnymi. Dodatkowo:

• przeszła zabieg usunięcia przerośniętego migdałka gardłowego (adenotomia),
• miała nacinaną błonę bębenkową (paracenteza) obu uszu,
• założono jej dren w lewym ucha.

Obecnie Michalina znowu zmaga się z tą chorobą. Trzy miesiące temu miała zabieg i od tego czasu miała już trzy zapalenia ucha prawego (i zero ucha lewego, czyli drenaż działa).

Tym razem OZUŚ Miśki jest powikłaniem po COVIDzie.

Moja skrzynka na Instagramie oraz Facebooku momentalnie została zalaną pytaniami o postępowanie, objawy towarzyszące, o to jakie leki podaję itd.

Żeby nie odpisywać każdemu (nie dam rady, doba za krótka), napisałam poniższy wpis jako wskazówkę dla Was co i jak robić.

Ostre zapalenie ucha środkowego

OZUŚ to choroba zapalna, która obejmuje błonę śluzową i struktury ucha środkowego. Rozwija się nagle (często w nocy). Może dawać objawy ogólne lub miejscowe ostrego stanu zapalnego (także z ropną wydzieliną w jamie bębenkowej).

Jeśli u dziecka występuje ≥3 zachorowań w ciągu 6 miesięcy lub ≥4 zachorowań w ciągu 12 miesięcy, rozpoznaje się nawracające ostre zapalenie ucha środkowego.

Katar a zapalenie ucha

Niestety duży katar często przeradza się w zapalenie ucha. Wynika to z połączenia nos-gardło-ucho. Otóż, kiedy dziecko ma duży katar, część wydzieliny przedostaje się do trąbki Eustachiusza, która u małych dzieci jest krótsza i wypłaszczona, a następnie gromadzi się w uszach. A ponieważ podczas nieżytu nosa występuje obrzęk błon śluzowych, utrudniony jest odpływ wydzieliny. Gdy zbiera się ona przy błonie bębenkowej, powstaje stan zapalny i zapalenie ucha środkowego gotowe.

Kto najczęściej choruje na ostre zapalenie ucha środkowego?

OZUŚ dotyka głównie dzieci młodsze, do 3-7 roku życia, choć najczęściej chorują maluszki w wieku 6-18m-cy.

Jakie objawy towarzyszą zapaleniu ucha?

Zwykle OZUŚ zaczyna się od infekcji wirusowej, czyli od lekkiego przeziębienia z katarem. Nagle samopoczucie dziecka się pogarsza i pojawia się ból ucha (choć nie zawsze dziecko da nam znać, że boli je ucho, zwłaszcza maluchy). Do tego mogą występować także inne objawy, m.in.:

• podwyższona temperatura,
• gorączka (czasem bardzo wysoka, >39°C),
• niepokój, płaczliwość i rozdrażnienie dziecka,
• utrata apetytu,
• wyciek z ucha,
• biegunka i wymioty.

Co zrobić, gdy u dziecka pojawia się nagle ból ucha?

Z doświadczenia (mamy i farmaceutki) wiem, że dzieci lubią nagle chorować wieczorami albo w weekend, kiedy ciężko dostać się do lekarza. Co możemy wtedy zrobić?

Najlepiej podać ibuprofen (lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy i przeciwzapalny), ewentualnie paracetamol (lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy).

Jeśli objawy będą się utrzymywały, w ciągu 1-2 dni należy iść z dzieckiem do lekarza (do pediatry prowadzącego lub do nocnej i świątecznej pomocy lekarskiej), aby zbadał dziecko i zalecił dalsze leczenie.

PS Jeśli dziecko ma:

• mniej niż 2 lata,
• ciężki przebieg (wysoka gorączka, biegunka, wymioty),
• jest w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu (nawracające zapalenia ucha, zaburzenia odporności, zespół Downa, wady twarzoczaszki)

powinno zostać zbadane przez pediatrę jeszcze tego samego dnia.

UWAGA!

Pamiętajcie o prawidłowym dawkowaniu leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych według masy ciała a nie wieku dziecka.

Kliknij TUTAJ, żeby przeczytać o tym więcej.

Jak lekarz stawia diagnozę?

Najważniejsze jest zbadanie pacjenta otoskopem. Na podstawie obrazu jaki zobaczy lekarz, zleci on odpowiednie leczenie.

Zatem, aby stwierdzić OZUŚ, dziecko musi zobaczyć lekarz na wizycie stacjonarnej. Przez teleporadę nie da się trafnie postawić diagnozy ani włączyć leczenia adekwatnego do sytuacji.

Leczenie ostrego zapalenia ucha środkowego

W pierwszych dwóch dobach zaleca się obserwację dziecka oraz leczenie objawowe → przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. U małych pacjentów po prostu często objawy przechodzą samoistnie. Takie postępowanie w większości przypadków pozwala na uniknięcie antybiotykoterapii. Ale! Jeśli po 24-48 godzinach leczenia objawowego nie ma poprawy, należy ponownie udać się do lekarza, który tym razem najpewniej przepisze antybiotyk.

Leki przeciwbólowe należy podawać od początku zapalenia ucha. Również wtedy, gdy dziecko otrzymuje antybiotyk. 

UWAGA!

Są jednak sytuacje, kiedy antybiotyk doustny lekarz powinien przepisać od razu. Dzieje się tak w przypadku dzieci:

• poniżej 6. miesiąca życia,
• młodszych niż 2 lata z wysoką gorączką i wymiotami,
• poniżej 2. roku życia z obustronnym ostrym zapaleniem ucha środkowego,
• które mają wyciek z ucha,
• z grupy zwiększonego ryzyka

Czego nie należy robić w zapaleniu ucha?

Nie należy nic wlewać ani wkładać dzieciom do uszu żadnych kropelek, olejów, maści, watek. NIC. Żadna z tych rzeczy nie ma poparcia w badaniach ani nie wpływa na poprawę stanu zdrowia dziecka. Możesz jedynie dziecku zaszkodzić.

Czy można zapobiec nawracającym OZUŚ?

Można zmniejszyć ryzyko m.in. poprzez:

• brak kontaktu dzieci z dymem papierosowym,
• karmienie piersią,
• szczepienia zgodnie z kalendarzem + przeciw pneumokokom i grypie,
• dbanie o higienę noska podczas kataru (= czyścić go regularnie).

Enjoy!

Ana