Na odporność? Pelargonia afrykańska.

Pelargonia afrykańska (Pelargonium sidoides) to lecznicza roślina, która pochodzi z rejonów Afryki Południowej. W medycynie naturalnej była stosowana jako remedium na wiele schorzeń, w tym na gruźlicę, kaszel, schorzenia żołądka, jelit i wątroby oraz trądzik.

Substancje aktywne

W celach leczniczych wykorzystuje się wyciąg z korzenia pelargonii afrykańskiej. Przyrządza się z niego roztwory etanolowe lub etanolowo-wodne. Zawierają on przede wszystkim kumaryny (umckalina), które są odpowiedzialne za działanie lecznicze tej rośliny – zapobiegają one przyleganiu bakterii do błony śluzowej dróg oddechowych i ułatwiają odkrztuszanie podczas kaszlu.

W pelargonii afrykańskiej znajdziemy także fenole, flawonoidy, węglowodany, białka, związki mineralne.

Właściwości

• przeciwprątkowe,
• przeciwbakteryjne,
• przeciwwirusowe,
• wspomagające układ oddechowy,
• immunomodulujące,
• przeciwutleniające,

Zastosowanie

• Gruźlica – dopóki nie wynaleziono antybiotyków
• Kaszel
• Przeziębienie
• Ostre zapalenie zatok
• Stany zapalne gardła i migdałków
• Profilaktyka infekcji górnych dróg oddechowych
• Zapalenie oskrzeli
• Wspomaganie leczenia, w trakcie infekcji bakteryjnej lub wirusowej, górnych dróg oddechowych

Badania

Może Was to zaskoczy, ale właściwości etanolowych wyciągów z korzenia pelargonii afrykańskiej mają swoje potwierdzenie w badaniach.

Na plus:

1. Część badań in vitro wykazało, iż Pelargonium sidoides nie ma właściwości przeciwdrobnoustrojowych (przeciwbakteryjnych i przeciwwirusowych), ale działa pośrednio np. poprzez:

• utrudnianie wiązania się patogenów z receptorami komórek człowieka.
• hamuje kluczowe enzymy i wytwarzanie przeciwbakteryjnych cząsteczek efektorowych (m.in. tlenek azotu i interferony przez komórki człowieka.

2. Badania wykazały zwiększenie ruchu rzęsek w układzie oddechowym, dzięki czemu usuwanie nadmiaru śluzu (wraz z bakteriami i wirusami) z układu oddechowego jest efektywniejsze.

3. Wyciągi z pelargonii afrykańskiej mogą być stosowane zarówno w profilaktyce jak również wspomagająco w leczeniu już istniejącej infekcji dróg oddechowych.

4. Przeprowadzono badania kliniczne na dorosłych i dzieciach.

Na minus:

1. Większość badań przeprowadzono w laboratorium (in vitro) i na zwierzętach.

2. W badaniach na zwierzętach stosowano duże dawki 20-120mg/kg m.c.

Preparaty i dawkowanie

Na rynku możemy znaleźć obecnie suplementy diety w postaci tabletek, syropów, proszku w saszetkach i kropli. Większość producentów dedykuje swoje preparaty dzieciom powyżej 3.r.ż. oraz dorosłym. Zwykle pediatryczne suplementy są w dawkach 20-40 mg wyciągu z korzenia pelargonii afrykańskiej na dobę, pojedyncze zaś – ok. 60 mg/doba. Są też nieliczne preparaty przeznaczone dla dzieci od 1.r.ż.

A teraz konkrety. Jeśli chodzi o preparaty dla dzieci do 6. roku życia wymieniłam poniżej najbardziej popularne. Nie analizuję tu substancji pomocniczych (a szkoda, sic!), chcę tylko pokazać jaką ilość wyciągu z korzenia pelargonii afrykańskiej (WzPA) zawierają.

• Alpikol, syrop na odporność, 120 ml – 10 ml zawiera 30 mg WzPA
• Alpikol Plus, syrop na odporność, 120 ml – 10 ml zawiera 30 mg WzPA
• ImmunoInfec Junior, syrop dla dzieci od 4 lat, 150 ml – 20 ml zawiera 30 mg WzPA
• Pelafen Kid 3+, syrop dla dzieci powyżej 3 roku życia i dorosłych, 100 ml – 15 ml zawiera 59,33 mg WzPA
• Pelavo Nos i Zatoki, Multi 3+,Oskrzela syrop dla dzieci powyżej 3. roku życia, 120 ml – 7,5 ml zawiera 29,7-30 mg WzPA
• Pelbez+, płyn, 120 ml – 7,5 ml zawiera 30 mg WzPA
• Pelbez Baby (od 6 m-ca), 12 saszetek – 1 saszetka zawiera 30 mg WzPA
• Pneumolan, płyn dla dzieci powyżej 3 roku życia, 120 ml – 5 ml zawiera 40 mg WzPA
• RenoPuren Zatoki Junior, płyn dla dzieci powyżej 3 roku życia, 120 ml – 5 ml zawiera 20 mg WzPA
• Thonsilan, syrop dla dzieci powyżej 4 lat, 120 ml – 10 ml zawiera 36 mg WzPA
• Verbascon Kids, proszek do rozpuszczania, smak malinowy, 10 saszetek – 1 saszetka zawiera 20 mg WzPA
• ZatoGrip Baby, syrop dla dzieci powyżej 1 roku, smak malinowy, 120 ml – 10 ml zawiera 30 mg WzPA
• ZatoGrip Kids, syrop dla dzieci powyżej 3 lat, smak malinowy, 120 ml – 10 ml zawiera 30 mg WzPA

PS. Zwracajcie proszę uwagę na substancje pomocnicze. Większość syropów zawiera niesamowite ilości substancji słodzących – syrop glukozowo-fruktozowy, syrop glukozowy, glukoza bezwodna, syrop cukru inwertowanego, syrop sorbitolowy 70%, sacharoza, maltodekstryna, sukraloza, miód lipowy, miód wielokwiatowy, glikozydy stewiolowe.

PS2. Jeśli syrop zawiera benzoesan sodu (szkodliwy konserwant) oraz witaminę C, może to być niebezpieczne połączenie, gdyż w wyniku tej reakcji wydzieli się benzen (substancja rakotwórcza).

Jest jeszcze jeden produkt, o który dostaje bardzo dużo pytań – Umckaloabo krople 50 ml. Co o nim wiemy?

• Produkt niemiecki, niedostępny w Polskich aptekach.
• Ma bardzo krótki skład: wyciąg z korzenia pelargonii afrykańskiej, etanol i gliceryna 85%.
• W 10 g (= 9,75 ml) roztworu znajduje się aż 8 g wyciągu z korzenia Pelargonium sidoides. Jest to bardzo wysokie stężenie.
• Zawiera sporo alkoholu etylowego, gdyż ekstrakt rozpuszczony jest w 11% etanolu (m/m).
• Maksymalny czas trwania leczenia to 3 tygodnie.
• Zarejestrowany jest dla dzieci powyżej 1 roku życia.
• Kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz dzieci poniżej 6 lat powinny być konsultowane z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania. Należy także dostosować indywidualnie dawkę.

Umckaloabo to preparat, który nie jest dopuszczony do sprzedaży w polskich aptekach. I to jest największy problem. Bo skoro ma „zapobiegać i leczyć” to chciałoby się mieć pewność, że jest bezpieczny. Tymczasem nie jesteśmy w stanie sprawdzić chociażby czy podczas przechowywania i transportu była jakakolwiek kontrola temperatury czy wilgotności tego produktu (a tak się dzieje w przypadku produktów aptecznych). Niewłaściwe wartości mogą spowodować, że preparat nie będzie pełnowartościowy, co więcej może stracić swoje właściwości a nawet szkodzić. Tego nie wiemy, dlatego warto ostrożnie podchodzić do tego typu preparatów, szczególnie, że są przeznaczone dla małych dzieci.

Toksyczność, przeciwwskazania

Swego czasu zgłoszono 13 niepożądanych przypadków chorób wątroby po zastosowaniu wyciągu z Pelargonii afrykańskiej. Wzbudziło to niepokój i niechęć do tej rośliny części społeczeństwa. Ogłoszoną ją nawet na krótko toksyczną. Jednak po przeanalizowaniu wszystkich 13 przypadków okazało się, że badania wykazały całkowity brak hepatotoksyczności, a zarzuty okazały się bezpodstawne.

Badania kliniczne dowiodły, że stosowanie wyciągów z pelargonii afrykańskiej jest bezpieczne. Możliwe są jednak łagodne działania uboczne głównie z przewodu pokarmowego (nudności, biegunka) albo wysypka. Na szczęście występują rzadko.

Brak badań dotyczących wpływu pelargonii na inne leki, stąd interakcje i przeciwwskazania nie są znane. U osób przyjmujących inne preparaty należy stosować wyciągi z pelargonii afrykańskiej ostrożnie.

Ciąża i karmienie piersią

Teoretycznie kobiety w ciąży i mamy karmiące piersią mogą przyjmować wyciągi z pelargonii afrykańskiej, ale przed ich spożyciem powinny zapoznać się z opinią lekarza, farmaceuty lub ulotką, gdzie określone są zasady stosowania danego preparatu.

Jednak na wielu preparatach widnieją napisy:

• Nie zaleca się stosowania u kobiet w ciąży i karmiących
• Kobiety w ciąży możliwość stosowania preparatu powinny skonsultować z lekarzem.

Wynika to prawdopodobnie z obecności szkodliwych substancji pomocniczych, a w wielu produktach jest ich co nie miara.

Standaryzacja wyciągu

Aby wyciąg z pelargonii afrykańskiej mógł zadziałać, musi on być wcześniej odpowiednio standaryzowany. Dlaczego? Standaryzacja gwarantuje właściwą zawartość substancji aktywnych w każdej partii produktu.

Ponadto, zwracajcie uwagę na zawartość wyciągu w danym preparacie. Część produktów na rynku farmaceutycznym zawiera tylko 1% wyciągu, inne mogą go mieć aż 70%. Im wyższe stężenie, tym preparat będzie skuteczniejszy.

Środki ostrożności

Na opakowaniach suplementów diety z pelargonią afrykańską możecie spotkać się z bardzo różnymi oznaczeniami, m.in.:

• Wstrząsnąć przed zastosowaniem, z uwagi na naturalny charakter produktu może powstać osad.
• Chronić przed światłem.
• Preparat przechowywać w oryginalnym opakowaniu, w temperaturze poniżej 25°C. Nie przechowywać w lodówce, nie zamrażać.
• Po pierwszym otwarciu produkt przechowywać w lodówce, produkt zużyć w ciągu 2 tygodni.
• Przyjmować minimum 7-14 dni.
• Nie przyjmować dłużej niż 3 tygodnie.

Podsumowując,

Pelargonia afrykańska to jeden z lepiej poznanych surowców roślinnych. Ma duży potencjał, jednak potrzeba więcej badań, aby wyjaśnić sposób działania składników aktywnych w leczeniu zakażeń dróg oddechowych i innych schorzeń spowodowanych przez drobnoustroje.

Pamiętaj także, żeby w sytuacji, gdy lekarz zaleci zastosowanie antybiotyku, nie zrezygnować z niego na rzecz wyciągu z korzenia pelargonii afrykańskiej. W przypadku poważnej choroby bakteryjnej może ona jedynie być substancją wspomagającą, nie podstawową. 

Enjoy!

Ana

Bibliografia:

[1] https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378874114000373?via%3Dihub

[2] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14526713

[3] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29055287

[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22700632

[5] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24146345

[6] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24463034

[7] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17184982

[8] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25925973

[9] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22360575

[10] https://www.apo-discounter.pl/umckaloabo-krople-z-pelargonia-afrykanska-100ml-pzn-00930673