Na odporność dla dzieci? Aloes.

Aloes to bardzo wartościowa roślina, która od setek (a nawet tysięcy) lat stosowana jest ze względu na swoje niezwykłe właściwości.

Jednak czy wszystkie gatunki można nazwać leczniczymi? Czy każda roślinka, która rośnie w doniczce u nas na parapecie może być stosowana w celach medycznych? No, nie koniecznie.

Poznano dotąd około 500 gatunków aloesu, z czego tylko niemal 30 z nich ma właściwości lecznicze. Najbardziej popularne są:

• aloes zwyczajny [Aloe barbadensis Mill = Aloe vera L.],
• aloes drzewiasty [Aloe arborescens Mill].

Do celów leczniczych używa się miąższ z liści (uprzednio obranych ze skórki i kolców). Stosuje się go zarówno zewnętrznie jak i wewnętrznie.

Co tu działa? Substancje czynne

Aloes kryje w sobie dziesiątki (niektórzy twierdzą, że setki) cennych składników. Przede wszystkim należą do nich:

• Minerały: potas, magnez, mangan, wapń, miedź, fosfor, cynk, chrom, selen, sód, żelazo, siarka,
• Witaminy z grupy B – w tym B12 – to rzadkość wśród roślin, C, E i A,
• Mukopolisacharydy: acemannan i glukomannan,
• Aminokwasy,
• Enzymy roślinne,
• Białka: lektyny,
• Nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT): kwas linolowy, kwas linolenowy, kwas oleinowy, kwas arachidonowy, kwas kaprylowy i inne,
• Antrachinony i pochodne: aloina, barbaloina, antracen, emodyna,
• Substancje działające przeciwzapalnie: kampesterol, beta-sitosterol,
• Lupeol (naturalny kwas salicylowy)

i wiele innych.

Właściwości aloesu

Po podaniu doustnym:

• Oczyszcza przewód pokarmy i poprawia trawienie.
• Działa wspomagająco w chorobie wrzodowej, gojeniu nadżerek, refluksie, zespole jelita drażliwego.
• Utrzymuje równowagę jelitową flory bakteryjnej. Pobudza wzrost dobroczynnych bakterii Lactobacillus, a hamuje namnażanie m.in. grzybów.
• Pomaga w obniżaniu poziomu cholesterolu we krwi (beta-sitosterol).
• Zwiększa produkcję żółci (schorzenia wątroby) i soku żołądkowego (zwiększa łaknienie).
• Poprawia odporność na infekcje (działa immunomodulująco).
• Działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo.
• Łagodzi skurcze jelit i niweluje wzdęcia.
• Reguluje przemianę materii, dzięki czemu wspomaga odchudzanie.
• Wspomaga obniżanie poziomu cukru we krwi.

Po podaniu na skórę i błony śluzowe:

• Wspomaga leczenie ran, oparzeń, drobnych skaleczeń i otarć.
• Uśmierza swędzenie, np. po ukąszeniu owadów.
• Nawilża, koi i regeneruje.
• Działa przeciwświądowo i ściągająco w hemoroidach.
• Wspomaga leczenie trądziku, egzemy, AZS, łuszczycy, rozstępów i blizn.
• Łagodzi stany zapalne dziąseł i wspomaga leczenie nawracających aft.

Właściwości kosmetyczne:

• głęboko oczyszcza,
• zatrzymuje w skórze wodę,
• uelastycznia i zmiękcza skórę,
• działa przeciwzapalnie,
• działa bakteriobójczo.

Badania

Istnieje ogrom prac badawczych na temat aloesu. Ale!

1. Większość z nich powstała na temat wpływu aloesu na skórę i błony śluzowe.
2. Zdecydowana większość badań była przeprowadzona in vitro (w laboratorium). Badania kliniczne, prowadzone głównie na osobach dorosłych.
3. Tak naprawdę nie ma zbyt dużo prac badawczych na temat wpływu aloesu na układ odpornościowy oraz profilaktykę i leczenie przeziębień u małych dzieci.

W badaniach, w których testowano działanie przeciwdrobnoustrojowe płynnych produktów leczniczych z aloesem drzewiastym, wykazano dużą aktywność w profilaktyce i leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych. Uznano, że preparaty te mogą być alternatywą oraz uzupełnieniem terapii klasycznej, także u dzieci.

Zastosowanie

Aloes miejscowo (w żelu, maści) można stosować na wszelkiego rodzaju rany, oparzenia, skaleczenia, podrażnienia, otarcia, poparzenia słoneczne. Ponadto, smaruje się nim miejsca po ukąszeniu owadów, zmiany łuszczycowe, skórę z egzemą, rozstępy oraz zmiany trądzikowe. Aloes stosuje się także w schorzeniach jamy ustnej, m.in. w stanach zapalnych dziąseł, błon śluzowych i aftach.

Preparaty aloesu doustnie można przyjmować wspomagająco:

• w schorzeniach przewodu pokarmowego,
• podczas oczyszczanie organizmu,
• we wzmacnianiu układu odpornościowego.

Dlaczego liście aloesu należy „filetować”?

Przede wszystkim dlatego, że wszystkie cenne substancje znajduje się w miąższu. Skórka liści i kolce są nam zupełnie niepotrzebne, tym bardziej, że zawierają szkodliwe substancje – aloinę i emodynę – które należą do grupy antrachinonów, czyli związków wykazujących silne działanie przeczyszczające i uczulające.

„Filetowanie” to technika obierania liścia ze skórki. Pozwala usunąć substancje szkodliwe a pozostawić to co najbardziej wartościowe.

Sok z aloesu możesz wykonać sama w domu. Jak?

1. Roślina, z której chcesz zrobić sok musi mieć minimum 3-4 lata.
2. Nie podlewaj jej minimum przez 2 tygodnie przed zerwaniem liści.
3. Zrywasz świeże liście u nasady, zwykle z samego dołu.
4. Wkładasz je na kilka dni do lodówki, minimum 3-5 dni.
5. Myjesz liście, dokładnie oczyszczasz z zewnętrznej warstwy (skórka i kolce).
6. Następnie kroisz, miksujesz i przecierasz przez sito obrane liście.
7. Dodajesz łyżkę miodu lub soku z cytryny i wlewasz do ciemnej buteleczki.
8. Sok przechowuj w lodówce do tygodnia.

Preparaty

Obecnie na naszym rynku farmaceutycznym są 2 leki (syrop i płyn doustny), kilka suplementów diety (z minimalną ilością aloesu) oraz 100% soki.

• Syrop: wyciąg płynny ze świeżych liści aloesu drzewiastego + sacharoza + witamina C + sok z aronii zagęszczony + benzoesan sodu + woda,
• Ampułki (płyn doustny): wyciąg płynny ze świeżych liści aloesu drzewiastego + woda,
• Soki: niektóre mają 100% miąższu z aloesu, inne mają 99,7-99,8% miąższu i dodatki (regulator kwasowości – kwas cytrynowy, konserwanty – sorbinian potasu, benzoesan sodu, witaminy).

Dawkowanie

W zależności od źródła, granica wieku od którego można podawać doustnie wyciąg z aloesu dzieciom jest bardzo różna.

Leki są zarejestrowane: syrop od 3.r.ż, a płyn doustny w ampułkach od 5 r.ż.

Jeśli chodzi o inne źródła, znalazłam informacje, gdzie było napisane, że od 1.r.ż. oraz takie, że od 12.r.ż. (ze względu na obecność kwasu salicylowego).

No więc, od którego roku życia rzeczywiście podawać?

Zdecydowanie zalecam, aby to lekarz pediatra Waszego dziecka zdecydował o tym czy dane dziecko może otrzymywać doustnie aloes, który preparat wybrać oraz w jakiej dawce (nie ustalono dobowych dawek terapeutycznych).

Wiem jednak, że i tak zapytacie o konkrety, no więc moim zdaniem dzieciom poniżej roku bezwzględnie nie powinno podawać się aloesu, z kolei u starszaków do 3.r.ż. należy porządnie rozważyć tę opcję.

Jeśli chodzi o podanie na skórę i błony śluzowe – w celu wspomaga leczenie ran, oparzeń, drobnych skaleczeń, guzów czy otarć – w zależności od towarzyszących substancji pomocniczych, galaretkę aloesową można stosować od około pierwszego roku życia.

Aloes a ciąża i karmienie piersią

Aloesu nie powinno się stosować w ciąży, gdyż zawarte w nim antrazwiązki zwiększają przekrwienie m.in. macicy i sprzyjają skurczom macicy, co może doprowadzić do poronienia lub przedwczesnego porodu.

Nie wiadomo jak aloes wpływa na niemowlę karmione piersią dlatego nie zaleca się stosowania go przez mamy podczas laktacji.

Interakcje i przeciwwskazania

Aloes może wchodzić w niepożądane reakcje z lekami nasercowymi, sterydowymi i moczopędnymi.

Aloes podawany doustnie jest przeciwwskazany u osób z:

• niewydolnością krążenia,
• nadciśnieniem tętniczym,
• biegunkami, zapaleniem jelita grubego, nerek, pęcherzyka żółciowego, wyrostka robaczkowego,
• uczulonych/nietolerujących czosnku czy cebuli (aloes należy do tej samej rodziny).

Podsumowując,

Miąższ aloesowy:

• ma dobrze udokumentowane właściwości prozdrowotne i lecznicze (choć w większości są to badania w laboratorium, na komórkach, nie na ludziach),
• widoczne efekty przynosi przy regularnym i długotrwałym stosowaniu,
• można stosować go miejscowo w postaci galaretki – na skórę i błony śluzowe oraz doustnie,
• przeznaczony jest dla dorosłych oraz starszych dzieci,
• bardzo ważne, aby stosować preparaty aloesowe z pewnego źródła, o potwierdzonej jakości oraz bez dodatku skórki.

Aloes, mimo wielu korzystnych właściwości prozdrowotnych nie jest cudownym środkiem na niechorowanie. Nie jest przeznaczony dla małych dzieci, niesie ryzyko działań niepożądanych oraz brakuje badań klinicznych na małych dzieciach potwierdzających jego skuteczność działania.

Jeśli zdecydujecie się na wspieranie odporności swoich pociech preparatem aloesowym, koniecznie skonsultujcie to wcześniej z lekarzem lub farmaceutą.

Enjoy!

Ana

Bibliografia:

[1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7127631/

[2] http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2015/08/pf_2015_117-124.pdf

[3] https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.jafc.7b04100

[4] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27164281/