Jak dawkować ibuprofen u małych dzieci? Na czym polega naprzemienne podawanie leków przeciwgorączkowych?

Niby każdy wie, a jak przychodzi co do czego, to bywa różnie…

 

Najczęściej rodzice pytają:

  • jaką dawkę leku przeciwbólowego i przeciwgorączkowego podać dziecku w razie gorączki?
  • co zrobić kiedy gorączka co kilka godzin wraca?
  • jak często na dobę można podawać ibuprofen? 3 czy 4 razy?

 

Można by powiedzieć, że wszystko jest napisane na opakowaniu i w ulotce leku, jednak przedziały tam podane są nieprecyzyjne i budzą wątpliwości. Niestety, jeszcze bardziej sprawa się komplikuje, gdy waga dziecka znacznie odbiega od normy.

 

Czy wiesz, że ibuprofen (paracetamol też) przelicza się na wagę dziecka (kilogramy), a nie na wiek?

 

Wiele razy zdarzało się, że mama w aptece chciała inny lek, bo ten który ma nie działa, a okazywało się, że podawała zdecydowanie zbyt niską dawkę. Dlatego tak ważne jest, aby nawet jeśli Twój maluch jest zbyt duży lub zbyt mały na swój wiek, patrzeć zawsze na masę ciała.

 

Na szczęście jesteś w odpowiednim miejscu i nie musisz się już martwić. Poniżej znajdziesz odpowiedzi:

  • jak obliczyć właściwą dawkę ibuprofenu dla Twojego dziecka,
  • jak podawać dziecku naprzemiennie ibuprofen i paracetamol w razie nawracającej gorączki.

 

Ibuprofen

Działa przeciwgorączkowo, przeciwbólowo i przeciwzapalnie.

Można go podawać niemowlętom, które skończyły 3 miesiące.

 

Dawkowanie:

  • U dzieci dawkę zawsze przeliczamy na masę ciała [kilogramy], nie na wiek.
  • Dawka jednorazowa to 5-10 mg/kg m.c.,
  • Maksymalna dawka dobowa to 30 mg/kg,
  • Maksymalna ilość dawek to 3-4 razy na dobę,
  • Najczęściej podaje się 10 mg/kg m.c. 3 razy na dobę, choć można także 7 mg/kg m.c. 4 razy na dobę,
  • Przerwa pomiędzy kolejnymi dawkami powinna być nie krótsza niż 6 h, zwykle 8 h.
  • Zgodnie z zaleceniami preferowaną postacią powinna być zawsze ta doustna (wyjątek → wymioty).

Leki z ibuprofenem są w postaci doustnej (zawiesina) lub doodbytniczej (czopki). W przypadku tych drugich należy dopasować dawkę do masy ciała, co nie jest takie proste, gdyż:

 

czopków nie można dzielić!

 

I wiem, że zaraz mi napiszecie, że nie raz pediatra mówił, żeby odkroić koniuszek nożem, albo dać pół czopka. Tak się nie robi, ponieważ czopek to lek jednodawkowy.

 

Jeśli producent zadeklarował, że ma on np. 60 mg, to w całej masie jest taka dawka. Ale wcale nie musi być tak, że w lewej połowie jak i w prawej jest równo po 30 mg. Nie! Najważniejsze, że cały ma pełną dawkę.

 

Więc, jeśli wybierzesz postać doodbytniczą, pamiętaj, że w aptece możesz kupić tylko trzy różne dawki czopków: 60 mg, 125 mg i 200 mg. W przypadku paracetamolu było ich aż siedem! Dopasuj możliwie najbliższą (stosując np. dwa czopki o różnej dawce) albo wybierz zawiesinę doustną z ibuprofenem.

Ibuprofen czopki 60 mg, 125 mg, Ibum, Nurofen, Ibufen czopki Matka Aptekarka

Zawiesina doustna z ibuprofenem

Dysponujemy obecnie preparatami o 3 stężeniach, choć w zdecydowanej większości (myślę, że w 95-99%) dostępne w aptekach są te o stężeniu 200 mg/5 ml (40 mg/ml):

  • Nurofen forte
  • Ibum forte
  • Ibufen forte
  • Axoprofen forte
  • Ibunid forte
  • Ibuprom forte
  • Ibutact
  • MIG forte

 

Poza nimi jest jeszcze gdzieniegdzie dostępny:

  • Kidofen max o nietypowym stężeniu 250 mg/5 ml (50 mg/ml).

 

Ostatnie stężenie, czyli 100 mg/5 ml (20 mg/ml) jest obecnie właściwie niedostępne w sprzedaży (Nurofen, Ibum, Ibuprom, Babyfen).

 

W przypadku syropów z ibuprofenem o stężeniu 40 mg/ml wystarczy, że podzielicie wagę dziecka przez 4 i od razu otrzymacie liczbę mililitrów potrzebną do podania jednorazowo dziecku. Przykładowo, gdy dziecko waży:

  • 8,5 kg, to liczymy 8,5 kg/4 = 2,1 ml
  • 12 kg, to liczymy 12 kg/4 = 3 ml
  • 22 kg, to liczymy 22 kg/4 = 5,5 ml

 

Na przykładzie pokażę Wam jak jeszcze można obliczyć dawkę ibuprofenu:

Przykład 1:

Jesteś mamą 5-miesięcznego malucha, który waży 8,5 kg. Dysponujesz zawiesiną z ibuprofenem o stężeniu 200 mg/5 ml. Ile mililitrów powinnaś podać dziecku?

 

  • Dawka jednorazowa ibuprofenu – 10 mg/kg m.c.

10 mg * 8,5 (masa ciała dziecka) = 85 mg (jednorazowa dawka leku)

 

  • Układamy matematyczną proporcję:

200 mg – 5 ml ← [stężenie zawiesiny]

85 mg – X ml

X= (5 x 85) / 200 = 2,1 ml

 

  • Obliczamy maksymalną dobową dawkę: 30 mg (wartość z tabeli) * 8,5 (masa ciała dziecka) = 225 mg

225 mg/85 mg (zawartość leku w 1 dawce) = 3

 

Możesz podać 2,1 ml syropu z ibuprofenem o stężeniu 200 mg/5 ml, nie częściej niż co 6 godziny, nie więcej niż 3 razy na dobę.

 

Przykład 2:

Jesteś mamą 5-miesięcznego malucha, który waży 8,5 kg. Jakie czopki z ibuprofenem kupić dla dziecka?

  • Dawka jednorazowa ibuprofenu – 7-10 mg/kg m.c.

7 mg * 8,5 (masa ciała dziecka) = 59,5 mg (jednorazowa dawka leku)

10 mg * 8,5 (masa ciała dziecka) = 85 mg (jednorazowa dawka leku)

 

Jak widzicie, w postaci doodbytniczej dużo trudniej dobrać dawkę. Czopków o dawce 85 mg na rynku nie ma, więc pozostaje jedynie kupić czopki 60 mg i podawać po 1 na raz, 4 razy na dobę.

 

Ibuprofen a ospa

Ospa wietrzna to zakaźna i najczęściej mocno swędząca choroba. Poza klasycznymi wypryskami, może się podczas niej pojawić gorączka.

Ale! Zgodnie z wynikami badań, w ostatnich latach dowiedziono, że zbijanie podwyższonej temperatury ibuprofenem zwiększa ryzyko „złapania” gronkowca / paciorkowca skóry. Dlaczego? Otóż, w tym wypadku ibuprofen powoduje miejscowe zmniejszenie odporności oraz prowadzi do obniżenia liczby neutrofilii.

W ospie wietrznej zaleca się więc stosowanie paracetamolu, aby uniknąć poważnych nadkażeń (w miejscach pęcherzyków) na skórze.

 

Pamiętaj!

1. Zawsze przeliczaj dawkę leku na masę ciała [kilogramy], nie na wiek dziecka.

♥♥♥♥♥

2. Nie podawaj zbyt niskich dawek, gdyż stężenie substancji czynnej może być za małe by wywołać efekt terapeutyczny, czyli np. obniżyć gorączkę czy znieść ból.

♥♥♥♥♥

3. Czopków nie wolno dzielić, gdyż są to leki jednodawkowe. Odcinając fragment (np. koniuszek) tak naprawdę nie wiemy ile miligramów substancji czynnej podajemy dziecku.

♥♥♥♥♥

4. Obowiązkowo sprawdzaj stężenie zawiesiny / roztworu / syropu. Na rynku jest wielu producentów, a stężenia mogą się wahać się od 20 mg/ml do 50 mg/ml, choć w zdecydowanej większości sytuacji stężenie będzie wynosiło 40 mg/ml.

♥♥♥♥♥

5. Zawiesinę doustną zawsze należy uprzednio wstrząsnąć (przez 10-15 sekund) przed użyciem.

♥♥♥♥♥

6. Leki dla dzieci odmierzaj strzykawką doustną, nie łyżeczką czy miarką. Precyzja ma w tym wypadku duże znaczenie.

♥♥♥♥♥

7. Syropy podawaj dziecku powoli do policzka, nie na wprost do gardła. W ten sposób unikniesz zakrztuszenia się maluszka.

♥♥♥♥♥

8. Leki doustne podawaj dziecku zawsze w pozycji siedzącej lub półleżącej, nigdy maluchowi leżącemu całkowicie na płasko. Z kolei czopki aplikuj dziecku leżącemu na brzuszku lub na boku, z ugiętymi nóżkami. Pamiętaj na koniec przytrzymać pośladki dziecka, aby nie wypchnęło czopka.

♥♥♥♥♥

9. W razie wymiotów aplikuj dziecku lek w postaci czopka, a gdy maluszek ma biegunkę, podaj zawiesinę doustną.

♥♥♥♥♥

10. W razie wysokiej gorączki możesz zastosować paracetamol i ibuprofen na zmianę, co 4 h (lub wtedy kiedy temperatura wzrośnie powyżej 38,5°C) raz jeden, raz drugi (łącznie na dobę po trzy razy każda substancja). Jeśli wysoka temperatura nie spada, możesz podać leki częściej, jednak pamiętaj, żeby nie przekroczyć dawek dobowych ibuprofenu i paracetamolu.

 

Jak prawidłowo dawkować paracetamol przeczytasz ⇓

Jak poprawnie obliczyć dawkę paracetamolu dla dziecka?

 

Enjoy!

Ana

 

Bibliografia:

  1. Palmer Greta M, Doraźne postępowanie przeciwbólowe – nowe informacje i kwestie dyskusyjne, 6.02.2017, https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/152984,dorazne-postepowanie-przeciwbolowe
  2. Grygalewicz Jacek, Czy w przypadku stosowania paracetamolu i ibuprofenu w leczneniu gorączki lepiej podawać te leki naprzemiennie czy łącznie?, 6.02.2018, https://www.mp.pl/pytania/pediatria/najnowsze-pytania/180656,stosowanie-paracetamolu-i-ibuprofenu-w-leczeniu-goraczki